Uitrusting en veiligheid

De minimale uitrusting voor een tocht onder gunstige weersomstandigheden bestaat uit: kajak, peddel, zwemkleding, iets op het hoofd en een paar euro voor wat eten en drinken onderweg. Aangezien die omstandigheden maar zelden voorkomen, zullen we nagaan wat er komt kijken voor een dagtocht met Hollands Weer.

• Vaar altijd met tenminste drie personen. Met drie personen is het eenvoudiger om reddingstechnieken te gebruiken.
• Vaar bij elkaar in de buurt, op hoor afstand. Onder rustige omstandigheden houd je zoveel afstand dat je direct kunt helpen als er iemand in de buurt omgaat. Wanneer er golven staan pas je de onderlinge afstand aan. Behalve voor het snel kunnen uitvoeren van reddingen, is dicht bij elkaar blijven ook belangrijk voor nog niet zo ervaren kajakvaarders, zij voelen zich dan niet aan hun lot overgelaten.
• Kijk regelmatig om. Zo kun je oplopende schepen signaleren, en zien of de groep nog bij elkaar is. Omkijken kan niet vaak genoeg gebeuren!
  Als er op achterblijvers is gewacht, bedenk dan dat de wachtenden hebben kunnen uitrusten, terwijl de achterblijvers grote inspanning hebben moeten leveren om weer bij de groep te komen. Laat hen even op adem komen, verlaag het tempo van de groep en laat de betreffende personen op een veilige plaats in de groep verder varen, bv. achter de voorvaarder.
• Spreek een strategie af om door gevaarlijke zone, zoals een oversteek van een vaargeul, te komen.
• Spreek signalen met elkaar af ingeval van calamiteiten. Bedenk ook dat het bereik van je alarmfluitje beperkt is (bij tegenwind ca. 30 meter)

Wees op de hoogte van de basale verkeers- en voorrang regels die gelden op het water en verdiep je vooraf in het soort vaarwater en bijzondere markeringen, zoals bv boeien, vaargeulen, haveningangen, ed.

Wees goed zichtbaar, houdt zoveel mogelijk stuurboordwal (rechts), geef voorrang aan kruisende zeilboten en zo wie zo aan grote schepen van de beroepsvaart. Blijf daarom bij voorkeur uit de vaargeul of steek deze via de kortste route over. Vaar als groep compact en laat duidelijk en op tijd zien wat je koers en plan is en hoe je voorrang verleent of juist je koers en snelheid aanhoudt.

Een beknopt overzicht van de belangrijkste vaarregels vindt je op Varen doe je samen. De regels voor roeiers en kanoërs zijn gelijk (zgn. door spierkracht aangedreven vaartuigen).

Het boekje Kano-Vaarregels in Nederland is vrij uitvoerig maar geeft een duidelijke uitleg over alle relevante vaarregels. Je kan dit downloaden van de site https://kanovaarregels.nl .

De volgende kledingstukken worden gedragen bij het kanoën:

• wetsuit (neopreen long john) of drysuit
• pet/muts, zonnebril
• handschoenen, kanowanten of -moffen
• ’thermo’ (polypropyleen) hemd, ’thermo’ T-shirt, wollen trui(en), anorak
• maillot, shorts, zwemkleding, trainingsbroek, regenbroek
• sandalen, gymschoenen, neopreen laarsjes
• reservekleding (waterdicht verpakt), voor de geldende weersomstandigheden.

Bij iedere watertemperatuur hoort andere kleding. Hieronder vind je richtlijnen zoals die zijn gebaseerd op het bcu instructional program. Uiteraard moet je behalve naar de watertemperatuur ook naar de weersomstandigheden kijken. In z’n algemeenheid geldt voor kleding: kleed je zodanig dat je bij verblijf in het water (of op winderig land) een behoorlijke weerstand tegen onderkoeling hebt.

Bescherming tegen de zon
Bescherm je huid bij zonnig weer met een watervaste zonnebrand met hoge factor. Draag daarnaast UV werende shirts met lange mouwen en een pet.

Watertemperatuur boven 20 graden Celsius
Makkelijk zittende kleding

Watertemperatuur tussen 15 en 20 graden Celsius
Kleding die makkelijk droogt. Dus geen katoen o.i.d, maar zgn. technische kleding

Watertemperatuur tussen 10 en 15 graden Celsius
Termokleding met een long john van neopreen.

Watertemperatuur tussen 5 en 10 graden Celsius
Termokleding en een long john van neopreen. Goed sluitende waterdichte anorak.
Neopreen schoenen of waterschoenen met neopreen sokken. Handschoenen of peddelmoffen van neopreen, liefst een neopreen muts/cap.

Watertemperatuur tussen 0 en 5 graden Celsius
Zelfde kleding als tussen 5 en 10 graden Celsius. Indien mogelijk een droogpak dragen

De veiligheidsuitrusting bestaat uit de volgende onderdelen:

• zwemvest
• voldoende compartimenten (= drijfvermogen) in de kajak
• grijplijnen rondom de kajak (o.a. noodzakelijk bij reddingen en voor het bevestigen van sleeplijnen)
• sleeplijn
• noodsignalen
• waterdichte containers met EHBO-set, reparatieartikelen (o.a. watervast plakband)
• kompas
• lunchpakket voor een dagtocht
• warme drank en voldoende ander drinken
• noodrantsoen, overlevingszak (en reddingsdeken) tegen onderkoeling.

Zwemvest
Een zwemvest is een hulp om te blijven drijven, waarbij je je bovendien nog kunt bewegen, zoals zwemmen. Maar als je bewusteloos raakt, blijft je hoofd NIET boven water!

Een zwemvest werkt ook als bodywarmer: de isolerende eigenschap van het schuim in het zwemvest houdt de warmte van het bovenlichaam vast.

Het drijfvermogen ligt tussen de 6 en 8 kg.

Een ander voordeel is dat de schuimvulling je beschermt tegen uitwendig geweld (bijv. een binnensurfende kajak).

Sleeplijn
De sleeplijn dient om een kajakvaarder te kunnen slepen wanneer die niet meer mee kan komen door vermoeidheid, blessure, ziekte etc.

Voor de sleeplijn kan drijvende polypropyleen lijn van 4-6 mm worden genomen, van minimaal 10 meter lengte en voorzien van een stuk shockcord, een karabijnhaak of klephaak en een drijfelement om de haak aan de oppervlakte te houden.

Het is handig om het geheel op te bergen in een (kunststof) foedraal, zodat wanneer hij gebruikt moet worden, hij meteen bij de hand is.

Het opnemen van een stuk shockcord in de sleeplijn om schokkende beweging tussen de twee kajaks (door golven) op te vangen en de rug te sparen.

Wanneer gebruik je de sleeplijn? Bijvoorbeeld wanneer iemand:

• niet op eigen kracht uit een gevaarlijke situatie kan komen (b.v. omgeslagen in een scheepvaartroute)
• de groep zodanig ophoudt dat daardoor problemen voor de groep kunnen ontstaan (b.v. opkomend slecht weer, missen van het tij)
• bij ziekte (onderkoeling e.d.)
• bij blessures (kraakpols, arm uit de kom en erger)

Noodsignalen
Iedere zeekajakker hoort noodsignalen bij zich te hebben om bij nood direct en van buitenaf hulp in te kunnen roepen. Dit kan zijn een telefoon of marifoon, of vuurwerknoodsignalen.

Zorg dat je op de hoogte bent van de werking (gebruiksaanwijzing) van de noodsignalen. De diverse uitvoeringen hebben vaak verschillende manieren van afvuren en vasthouden. Om de aandacht te trekken gebruik je een rode parachutefakkel; deze gaat ca. 300 meter hoog, brandt bijna 1 minuut en is zichtbaar vanaf grote afstand. Eventueel iedere 10 minuten herhalen.

Wanneer de redding nabij is, moet je laten zien waar je precies bent. Hiervoor gebruik je dan een rookpot voor overdag of een rood handstakellicht voor overdag en ’s nachts.

• spatzeil
• pomp, hoosvat, spons
• zonnebrandolie, lippencrème
• mobiele telefoon (in een waterdicht zakje, maar wel snel bereikbaar) of marifoon
• reservepeddel
• mes
• flitslicht op het zwemvest
• Rondschijnend wit licht (bevestiging op pet)
• geld,pinpas (voor wat lekker onderweg of voor onverwacht transport)
• kaarten, horloge

Los van de uitrusting is het belangrijk om ervaring op de doen door te oefenen met reddingen. De kans bestaat dat er eens bij een tocht met veel golfslag iemand omvalt. Een redding die snel uitgevoerd wordt, kan dan veel problemen, zoals onderkoeling, voorkomen.

Er zijn veel verschillende soorten reddingen. Het kan zijn dat sommige reddingen te zwaar voor je zijn of niet lukken vanwege de vorm van je boot of je eigen lengte, gewicht of kracht. Welke reddingen het beste voor jou zijn zul je dus zelf moeten ontdekken.

Kano op IJburg organiseert regelmatig workshops waarin sleep- en reddingstechnieken aan bod komen. Heb je behoefte aan zo’n workshop, neem dan contact op met ons!