Kanoën is een veelzijdige en gezonde sport waar je al jong mee kan beginnen en tot op hoge leeftijd kan uitvoeren. Je kan de fysieke uitdaging zoeken maar ook rustig, bijna meditatief, genieten van de frisse buitenlucht en mooie natuurlijke omgeving. Het werkt ontspannend om op het water te zijn.
Er zijn goede redenen om te kiezen voor kanovaren zoals:
1. Beter uithoudingsvermogen
2. Sterkere spieren
3. Goed voor je buikspieren
4. Minder stress
5. Goed voor je hart
6. Fitter in je hoofd
Kanoën is een sport waar je sterker en gezonder van wordt. Mits je de juiste techniek aanleert en goed je eigen kunnen en de omgeving in de gaten houdt en goed naar je lichaam luistert. Dit is essentieel om minder kans te maken op blessures, veilig te kunnen kanovarenen en meer plezier te beleven aan de sport. Het risico op ongelukken verhoogt naarmate de uitdagingen groter worden, zoals langere afstanden, harde wind en hoge golven.
Ook het juiste materiaal is van belang. Als de boot en peddel niet goed afgestemd zijn op jouw lichaam kan dit rug en schouderklachten geven. Het dragen van een zwemvest biedt ondersteuning mocht je komen te zwemmen en beschermt je romp bij impact van buitenaf ( bv.aanvaring) en is daarnaast ook lekker warm.
Op het (open-) water zijn de behandelmogelijkheden beperkt als er moeilijkheden ontstaan. Wees dus goed voorbereid met juiste kleding, een EHBO set en vaar bij voorkeur in een groepje van min.3 mensen om elkaar goed in de gaten te houden.Zeker als iemand onwel wordt, mag je die niet uit het oog verliezen. Wees goed voorbereid en op de hoogte van de Basisregels voor EHBO:
1. Let op gevaar (afkoeling door wind,opkomend water, etc.).
2. Ga na wat er is gebeurd.
3. Stel het slachtoffer gerust en zorg voor beschutting.
4. Zorg voor professionele hulp (marifoon, mobieltje en maak jezelf vindbaar).
5. Help het slachtoffer.
Klik op het plusje (+) om een onderwerp uit te klappen.
De kans op blessures en ongemakken kunnen we beperken door aandacht te besteden aan het volgende punten:
1 . De juiste houding in de kano/kajak
Bij een verkeerd aangeleerde uitgangshouding zit men vaak onderuitgezakt tegen het rugsteuntje aan. Hierdoor wordt niet alleen de bewegingsuitslagen beperkt maar ook gewrichten verkeerd belast. Problemen in de bezenuwing en doorbloeding kunnen voor klachten in rug,schouders en ellebogen zorgen. Als bloedvaten bekneld zitten of niet voldoende vrij zijn, vermindert de doorbloeding. Het is belangrijk deze beknelling zo snel mogelijk op te heffen door verandering van houding en de druk aan te passen. Bij een goede actieve uitgangshouding zit je goed rechtop,actief maar ontspannen, licht neigend naar voren, schouders laag en ontspannen. Het rugbandje is meer een lichte herinnering aan deze houding dan een steun. Je knieën zijn licht gebogen en bieden steun onder het zijdek. De voeten rusten tegen voetsteunen die zo zijn afgesteld dat er genoeg ruimte is voor de heupbeweging.
2 . Opbouw van je belastbaarheid.
Door een slechte of geen warming up en te grote, te lange of verkeerde belasting kunnen overbelastings klachten ontstaan. Ook kunnen bewegingsbeperkingen elders in het lichaam indirect klachten van overbelasting veroorzaken. Spier- of bindweefsel raken een beetje beschadigd waardoor kleine ontstekingsreacties in spieren, pezen en banden ontstaan die meestal na enige dagen rust spontaan herstellen.Voor een goed herstel is het belangrijk hierbij wel onbelast te blijven bewegen tot de pijngrens.Soms kunnen de pijnklachten langer aanhouden waardoor er langdurend minder belast kan worden en/of een fysiotherapie behandeling nodig is. Overbelasting kan je voorkomen door vóór de tocht warming up oefeningen van m.n.heupen,romp,schouder en nekspieren te doen. Hiermee verbeter je de doorbloeding en flexibiliteit en stel je je mentaal in op de sportieve prestatie.Voordat je aan een lange of uitdagende tocht begint zorg je ervoor dat je conditie en belasting opgebouwd is door algemene fitness oefeningen die de spieren versterken en de flexibiliteit te vergroten. Hiervoor zijn pilates, yoga en krachttraining ondersteunend aan de sport.
3. Goede peddeltechnieken
Door een verkeerd aangeleerde peddeltechniek kunnen blessures ontstaan aan ellebogen en pols in de vorm van peesschede ontstekingen (“ kraakpols”). Bij een juiste peddelslag haal je de kracht vooral uit de romp ipv de kleinere gewrichten van elleboog,pols en vingers. Bij de insteek draai je vanuit de onderrug zodat de schouder naar voren wijst. De ellebogen blijven in licht gestrekte stand, onder de schouderlijn. Ipv de trekhand genereert de duwhand de meeste kracht door de peddel van je af te duwen door de arm verder te strekken.De duwhand komt niet hoger dan ooghoogte. Door de vingers van de duwhand wat te strekken en ontspannen verminderd de druk op pols en hand.Houdt de pols in een rechte lijn met de onderarm.Tegelijkertijd maak je een lichte ondersteunend trap beweging met je benen tegen de (goed afgestelde) voetsteunen.
Verder is het goed om rekening te houden met :
4. Kleine ongelukken door beknelling,snijden of blaren
Door druk van de peddel in combinatie met vochtigheid kunnen er blaren ontstaan tussen mn de voet van de duim en kussentjes onder de vingers.Een handschoentje kan in het begin hierbij helpen.Maar bij geregeld varen wordt de huid ook steviger. Gebruik geen tape of pleister, omdat zij in de praktijk gaan verschuiven.Probeer zo min mogelijk in de peddelsteel te knijpen en de druk af te wisselen met het openen van je hand. Om infectie te voorkomen wordt een blaar in principe niet doorgeprikt. Is het toch nodig door te hoge druk dan wordt een steriele blarenprikker gebruikt en een goede ontsmetting van de wond omgeving. In combinatie van een goede waterdichte afdekking van de wond met een blarenpleister( compeed). Bij een kneuzing treedt er meestal een zwelling op.Dit kan door koeling ( in het water) verminderd worden. Wees alert op het gevaar van knellende sieraden.Probeer het ledemaat zoveel mogelijk te ontzien maar blijf het licht bewegen om stijfheid te voorkomen Meestal treedt er na 24 uur verbetering op als het werkelijk om een kneuzing of verstuiking gaat. Vooral bij(oefenen van) reddingen en slepen loop je kans op lichte ongelukjes als snijden of beknelling van vingers. Uiteraard helpt ook hierbij de juiste technieken maar soms is het compleet onduidelijk waar je je toch aan opengehaald hebt. Kleine bloedingen en schaafwonden kun je afdekken met een schone pleister en afdekken met watervast tape ( Leukoflex) want door het contact met water blijven niet alle pleisters goed plakken. Hechtstripes/ zwaluwstaartjes en extra lange waterbestedige (vinger-)pleisters tot drukverband horen in het ehbo setje. Ook Elastomull,een zelfklevend elastisch fixatiewindsel is handig als afdekking want het hecht zich door de speciale structuur goed aan zichzelf. Terug op de wal moeten de wonden eventueel verder ontsmet en beter verbonden worden. Bij slagaderlijke bloedingen moet de bloeding gestelpt worden door druk en zo snel mogelijk medisch behandeld worden. Bel 112.
5. Onwel worden door voeding die niet afgestemd is op de inspanning.
Inspanning komst energie waarvoor brandstof en vocht nodig is. Drink daarom voldoende tijdens de tocht. Vermijd koffie, alcohol en koolzuurhoudende dranken en fruitsapjes. Eet vooraf een lichte maaltijd, vermijd vet en neem geregeld een gezonde snack tussendoor in de vorm van bv mueslirepen. Dit kan eventueel ook helpen om zeeziekte te voorkomen. In dit geval kan medicatie helpen en om je te focussen op de horizon.
6. Onderkoeling, oververhittings en uitdrogings verschijndelen
Hierbij spelen geschikte kleding(thermokleding,wind en waterdicht jack,neopreen, droogpak)een belangrijke rol.Als men te water raakt of gewoon nat wordt door regen en afkoeling door de wind kan men op een onopvallende en sluipende manier onderkoeld raken.Beginnend bij kippenvel en rillen worden de symptomen ernstiger door krachtverlies,verwardheid tot bewusteloosheid en in uiterste geval kan dit tot hartstilstand leiden. Zorg in een vroeg stadium zo snel mogelijk voor droge kleding en laat het slachtoffer veel bewegen om de interne temperatuur op te voeren. Als dit niet (meer) lukt zorg dan voor beschutting en warmte( isolatie dekens). Als men nog niet suf is kan een warme drank gedronken worden. Bij ernstige onderkoeling (kerntemperatuur minder dan 35 grC.) het slachtoffer zo min mogelijk laten bewegen. Bel 112 en vervoer het slachtoffer horizontaal.
Op een lange warme dag kan door te weinig drinken en overmatige inspanning oververhitting ontstaan.Ook hierbij kan door duizeligheid en gebrek aan kracht de voortzetting van een tocht onmogelijk worden. Het voordeel hier is dat je kan afkoelen in het water, je hoofddeksel nat kan maken en verder veel drinken.
Gebruikte bronnen voor informatie:
https://sport.nl/artikelen/2018/03/6-goede-redenen-om-te-kiezen-voor-kanovaren
https://www.allesoversport.nl/thema/gezonde-leefstijl/voorkom-blessures-met-video-s-van-oefeningen/
https://wild-water.nl/dokuwiki/_media/leerboek_niveau_ws.pdf. In de syllabus van de NEDERLANDSE KANO BOND: Lesmateriaal ten behoeve van de Workshop Instructie vaardigheden 2008 staat in hoofdstuk 7 uitgebreid de anatomie ,blessurepreventie en behandeling beschreven.
https://www.tkbn.nl/downloads/Blessures.pdf
https://www.peddelpraat.nl/index.php/nl/veiligheid-bij-peddelpraattochten
