Door Willem Schilder
Onder de intrigerende titel ‘Wat als …’ werd vorige week op dinsdagavond en op zaterdagmorgen een bijzondere kajakcursus gegeven, die specifiek gericht was op het oplossen van noodsituaties, die zich tijdens het groepsvaren kunnen voordoen.
Elmar van den Elzen, die als instructeur deze training organiseerde, omschreef de opzet als volgt: “Incidenten op het water komen gelukkig niet vaak voor, maar kunnen onverwachte complicaties en risico’s opleveren. Dan moet je de ontstane situatie samen oplossen met het aanwezige improvisatietalent, de aanwezige kennis en vaardigheden”.
Voor de zaterdagmorgen had zich een groep van negen ervaren en minder ervaren deelnemers aangemeld. Tijdens een inleidende briefing op de nieuwe steiger legde Elmar uit dat de oefeningen zouden plaatsvinden volgens drie vastgelegde scenario’s. Elke deelnemer ontving kaartjes waarop stond beschreven wat haar of zijn rol in elk scenario was. Die rol mocht je per se niet kenbaar maken aan de andere deelnemers. Zo zou het telkenseen verrassing zijn wat er zou gaan gebeuren.
Onder een stralende zon en met weinig wind vertrokken we richting het IJmeer. De ideale omstandigheden voor een zorgeloze toertocht, zou je zeggen. Maar kort na vertrek kampte de groep al met de eerste tegenslag: verschillende boten sloegen lek en moesten op open water gerepareerd worden.
Na dit onverwachte oponthoud kwamen we aan op de plek waar we, volgens de briefing, het oversteken van een drukbevaren kanaal gingen simuleren. Voor de meeste leden van KOIJ is het doorkruizen van een vaarroute met beroepsvaart een regelmatig voorkomende situatie. Zoals bij een bezoek aan Durgerdam. Of tijdens het rondje Muiden, Weesp, De Diemen. Dan steek je tweemaal het Amsterdam Rijnkanaal over. Door samen goed te kijken en de overtocht te plannen is dat doorgaans geen probleem, maar van routine was deze keer geen sprake.
Al bij de eerste oversteek sloeg midden op het kanaal een boot om en moesten kajakker, kajak en afgedreven peddel voor een naderend vrachtschip worden weggesleept. Toen in een volgende oversteek zelfs twee kajakkers tegelijkertijd kopje onder gingen, werd de situatie onoverzichtelijker en ontstonden er spannende momenten. Omdat je de incidenten tevoren niet zag aankomen kregen de oefeningen een behoorlijk realistisch karakter. Hetgeen nog werd versterkt door de acteertalenten van enkele deelnemers. Elk scenario werd afgesloten met een evaluatie van wat er goed en fout ging. Heel belangrijk bleek de aansturing door de tochtleider. Hoe duidelijker de instructies waren, hoe soepeler de reddingen verliepen.
Na opnieuw een ernstig incident op de terugweg kwamen we in het begin van de middag veilig en wel aan bij het clubhuis. In de afsluitende nabespreking was iedereen het erover eens dat de oefeningen erg nuttig waren geweest en een nieuwe kijk gaven op het veilig organiseren van groepstochten. Het zou dan ook goed zijn als deze cursus regelmatig herhaald zou worden. Alle deelnemers waren onder de indruk van de nauwgezette voorbereiding en strakke uitvoering, waarvoor Elmar veel dank kreeg toegezwaaid.
De foto’s zijn van Piet-Jan Vriend en Jos Hartman.